Özgür Yazılım

Özgür yazılım üzerine düşünen, kafa yorun nasıl olması gerektiğine dair fikirler üreten elbette onlarca insan vardır. En azından benim özgür yazılım üzerine kafa yoran arkadaşlar ile henüz her hangi bir tanışıklığım olmadı.

Yazılım birikimim ve deneyimim elbette özgür yazılım üzerine fikir üretecek düzeyde değil, ben amatör bile sayılmam. Fakat edindiğim basit deneyim ve tecrübelerden yola çıkara ifade edebilirim ki, özgür yazılım, özgür dayanışma ve özgür paylaşım ile doğrudan ilişkili ve alakalıdır. Özgürlük doğası gereği paylaşabilme ve dayanışabilme ile doğrudan gerçekleşebilen bir eylem, var olma biçimidir. Özgür yazılım da, özgür paylaşım özgür dayanışma üzerinden şekillenmektedir.

Özgür yazılımı ne frenler? Kalıplar, mahkum olduğumuz, bağlı kalmaya zorlandığımız kalıplar. Bu kalıpları belirleyen vatandaşı olduğumuz devlet, çalıştığımız firma, uyum gösterdiğimiz geleneksel değerler, kişiliğimiz den kaynaklanan veya bize zikredilen bencillik ya da bireyselliklerimiz olabilir. Binlerce neden bir araya gelip, kalıpları, yarasız ama kurumlara kazandıran kalıpları programlamamızı dayatırlar. Yaratıcılık dışı ve ticari kar güden, sadece bir kuruma kazandıran ve kazancı paylaştırmayan tüm yazılım biçimleri üzerinde bir değil binlerce kez düşünebiliriz? Özgür yazılım mevcut olanı sorgulama ile başlangıç yapabilir?

Bir firmanın platformuna esir bir zihinden nasıl bir özgürlük, yaratıcılık beklenebilir ki? Bu zihnin neden ve nasıl özgür yazılım derdi olsun ki? Özgür yazılım yaratıcılık ve insansal, kamusal toplumsal ve doğal bir serüvenin için de kendini bulabilir. Devletlerin ve büyük firmaların ticari kazanç adına dayattıkları yazılım, ticaridir. Bu kurumların daha çok kar elde etme özgürlüğüne hizmettir. Yazılımın v e yazılımcının özgürlüğü ile alakalı bile değildir.

Tekelleşen firmalardan, devletlerden bağımsız, kendi için de dayanışma ile yaratıcı bir şekilde doğanın, toplumun ve insanın evrimi, gelişimi ile ilintili yazılım sürecinin nasıl olacağını düşünebilmek bile müthiş heyecan verici olabiliyor. Aslında yazılım doğası gereği özgürlükçüdür. Piyasa ve kar hırsı yazılımın bu özgürlükçü ve yaratıcı doğasını sömürmekte ve onu kendi tekellerinde esir etmektedirler. Altı milyar insanın beyninin özgür olduğunu düşünmek, binlerce yazılımcının beyninin özgür çalıştığını düşünmek, tüm bu programcılık sektörünün özgür geliştiğini düşünmek muazzam bir his değil mi?